Verslag bijeenkomst regio Noord 1 februari 2016
Vrijdag 12 februari 2016Verslag bijeenkomst regio Noord 1 februari 2016
Op 1 februari jl. organiseerde de regio Noord van het GIN een bijeenkomst in het Provinciehuis van Fryslân te Leeuwarden. De opkomst was iets geringer dan de vorige editie. Echter wist de regiocommissie met de bijdrage van genoemde sprekers weer een boeiend programma samen te stellen.
Erik Post beet als gastheer het spits af. Hij ging in op de nieuwe huisvesting van de Provincie na diverse verbouwingen. Ondanks alle ingrijpende veranderingen werd het oude gedeelte van het Provinciehuis behouden. Verder vertelde Erik over diverse aspecten van de verhuizing. Indruk maakte de hoeveelheid aanwezige boeken in de bibliotheek en het feit dat deze ooit allemaal met de hand werden overgeschreven! De originele exemplaren liggen bij het Tresoar (het provinciale archief). Erik ronde af door aan te geven dat bij alle provinciale kerntaken geo-informatie wordt gebruikt.
Jeen Bruinsma en Jan Glazenburg namen het stokje van Erik over. Zij gingen in op de aanleg van de Centrale As en het gebruik van geo-informatie daarbij. De Centrale As betreft een van de grote infrastructurele projecten in Friesland. Het tracé loopt namelijk van Dokkum via Garyp en Hurdegaryp naar de Wâldwei te Drachten. Het project startte in 1995 met een open planproces. Het eerste PIP in Nederland met een doorlooptijd van uiteindelijk 5 jaar. Voor de start van de bouw moesten echter de contracten worden geregeld wat tevens een eigen dynamiek en doorlooptijd had. De oplevering van het tracé aan zeven beheerders werd daarin meegenomen. In 2012 werd met de bouw gestart en 3 oktober 2016 wordt de weg opgesteld. Inclusief sociaal-economische verbeteringen in het gebied kost de aanleg bijna een half miljard. Jan Glazenburg ging in op de vele aanbestedingsprocedures en de afspraken met alle betrokken aannemers. Ook vertelde hij over de grote hoeveelheden te realiseren en aan te passen objecten, zijnde wegsegmenten, kunstwerken, waterwegen, etc. Om het tracé op de juiste plaats te krijgen werd gebruik gemaakt van geo-informatie zijnde DTM, 3D-animaties en diverse kaartbestanden zoals de GBKN. Veel aandacht ging uit naar de te stellen toleranties. Deze werden visueel in de bouwtekeningen aangebracht. Alle objecten zijn binnen de gestelde toleranties geplaatst. Een geweldige prestatie.
Jan Jaap Buyse ging in zijn bijdrage in op waterwinning en droogteschade en de wijze waarop Vitens GIS daarbij inzet. Vitens beschikt over een eigen topografische basiskaart om hun leidingnet te kunnen beheren. Vitens onttrekt ongeveer 343 miljoen m3 water uit haar gebied, waarvan 48 miljoen m3 uit Friesland. Jan Jaap gaf aan dat door verzilting, verdroging en weersomstandigheden het quotum voortdurend aan verandering onderhevig is. Hij toonde met GIS-visualisaties de veranderingen in de ondergrond aan. Deze visualisaties zijn het resultaat van meten, modelleren en analyseren. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het Dino-loket, AHN en Regis. Het vereist nog wel enige nabewerking en rekenen. Op basis van boringen worden GIS 3D-modellen vervaardigd. Ook daarvoor geldt dat aanvullende nabewerking en interpretatie is vereist. Het model bij het intrekgebied Soestduinen laat het wegvallen van kwel zien. Dat tast de natuurwaarden van het gebied aan en compenserende maatregelen moeten dan ook worden getroffen. Al met al betreft het enorme hoeveelheden data. Het toewerken naar één database biedt Vitens volgens Jan Jaap veel voordelen. Vervolgens ging Jan Jaap in op droogteschade en de bepaling daarvan met behulp van GIS. Droogteschade wordt o.a. veroorzaakt door het waterdrinkbedrijf. De schade ligt tussen 1 en 15% van de gewasproductie en kost Vitens tussen 1 en 2 miljoen euro per jaar, afhankelijk van de jaarlijkse weersgesteldheid. Vitens tracht evenwel de schades te schatten zeker aangezien meteogegevens sneller beschikbaar komen. Voor het bepalen van de schade en de schadevergoeding wordt gebruik gemaakt van GIS-modellen. De RVO-percelen worden als basis gebruikt, welke reeds zijn ontdaan van bebouwing en wegen. Vitens staat open voor nieuwe technieken ter bepaling van droogteschade. Van remote sensing/satellietbeelden wordt echter nog geen gebruik gemaakt vanwege de (nog) te geringe resolutie.
Na de lunch, die tevens door de Provincie Fryslân werd aangeboden, nam Dirk Aalbers van Horus het woord. Hij waarschuwde het publiek voor veel plaatjes. Horus staat namelijk voor het werken met beelden. Daarvoor heeft Horus zelf appratuur en software ontwikkeld. Slim zijn met technologie is Horus’ devies.
De toepassingen zijn ongekend: GIS-platen mappen op asfaltbeelden, inspecties op beelden presenteren, visualisatie van scheefstand van wegmeubilair, inventarisatie van moeilijk bereikbare plaatsen, inspecteren van geleiderails, bij ongelukken plaats delict vastleggen en later analyseren enz. Voor al deze toepassingen heb je in de regel nauwkeurige GPS apparatuur nodig. Vervolgens kun je bestaande datasets over het beeld projecteren. Ook sensoren worden ingezet, bijvoorbeeld voor het in beeld brengen van waterbodems en het uitbaggeren daarvan. Samenvattend biedt de projectie van datasets op beelden nieuwe mogelijkheden en toepassingen. Een plaatje vertelt over de conditie van het object en de exacte locatie. Beelden zijn voor sommige leveranciers en bureaus een toevoeging op hun bestaande diensten en producten. Tegenwoordig kun je zelf al tegen geringe kosten aan de slag!
Alle aanwezigen kunnen terugkijken op een boeiende en leerzame avond. Het regio bestuur bedankte de inleiders en met name de Provincie Fryslân voor het beschikbaar stellen van de locatie en de lunch.
Klikt u hier voor de sheets.
Presentaties: